Zmiany w VAT

Możliwość tworzenia „Grup VAT”, gwarantujących neutralność podatkową pomiędzy podmiotami grupy, wsparcie dla przedsiębiorców rozliczających się bezgotówkowo i ograniczenia dla obrotu gotówkowego. Polski Ład wprowadza serię zmian w rozliczaniu podatku VAT:

Opcja opodatkowania VAT usług finansowych

• Polski Ład wprowadza możliwość opodatkowania – do tej pory co do zasady zwolnionych – usług finansowych. 
• Przypomnijmy, że do tej pory podmioty działające w branży finansowej nie miały możliwości odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów czy usług, co powodowało, że w efekcie to one obarczane były ciężarem podatku VAT. 
• Zawarte w pakiecie zmian regulacje pozwalają na wybór opcji opodatkowania podatkiem VAT świadczonych usług finansowych, przez co możliwe będzie polepszenie cash-flow w ramach prowadzonej działalności oraz uzyskania realnych oszczędności. Należy jednak pamiętać, że wybór opcji opodatkowania dotyczył będzie wszystkich – a nie tylko wybranych – usług finansowych świadczonych na rzecz podatników.
• Co istotne, wybór opcji opodatkowania VAT świadczonych usług finansowych stosowany będzie wyłącznie w zakresie obrotu B2B. Obrót z osobami fizycznymi nie będzie korzystał z opcji opodatkowania.
• Wybór opodatkowania VAT wiązał będzie podatnika na okres minimum dwóch lat – dopiero po tym czasie będzie on mógł powrócić do stosowania zwolnienia.
• Projektowane przepisy przewidują możliwość wyboru opodatkowania VAT następujących usług:
  • Transakcje, w tym pośrednictwo dotyczące obrotu walutami, banknotami i monetami używanymi jako środek płatniczy
  • Zarządzanie funduszami
  • Udzielanie kredytu lub pożyczki pieniężnej i pośrednictwo w usługach kredytowych lub pożyczkowych oraz zarządzanie kredytem lub pożyczką pieniężną przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę
  • Poręczenie, gwarancja i wszelkie inne zabezpieczenia związane z transakcjami finansowymi i ubezpieczeniowymi oraz pośrednictwo w takich usługach i zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez wierzyciela lub pożyczkodawcę
  • Usługi wpłaty gotówki, prowadzenie rachunków gotówkowych, wszelkiego rodzaju transakcje płatnicze, przekazy pieniężne, długi, czeki i weksle oraz pośrednictwo związane z tego typu usługami
  • Usługi, w tym  pośrednictwo obejmujące udziały w spółkach lub innych podmiotach, które  posiadają osobowość prawną
  • Usługi w zakresie instrumentów finansowych oraz świadczenie pośrednictwa w tym zakresie.
• Kluczowym jest podjęcie działań w zakresie analizy opłacalności rezygnacji ze zwolnienia, a następnie, w przypadku pozytywnych rekomendacji, podjęcie działań w kierunku wdrożenia nowej struktury – zmiany sposobu obiegu dokumentów w firmie, wprowadzenia nowych procedur księgowych, przygotowania pracowników do nowych realiów.

Wprowadzenie Grup VAT

• Istotną zmianą wchodzącą w życie razem z pakietem Polski Ład jest umożliwienie podatnikom grupowania się w tzw. Grupy VAT.
• Instytucja ta znana jest od wielu lat szczególnie w państwach „Starej Europy”. Umożliwia ona traktowanie grupy powiązanych ze sobą podatników VAT jako jednego podatnika dla celów transakcji zewnętrznych – podmioty wchodzące w skład jednej Grupy VAT stają się jednym podatnikiem. Oznacza to neutralność podatkową w samej Grupie VAT.
• Jak wynika z przyjętego już pakietu zmian, Grupę VAT tworzyć będą mogły podmioty polskie (włączając podatników zagranicznych działających w Polsce w formie oddziałów), powiązane ze sobą finansowo, ekonomicznie oraz organizacyjnie przez cały okres trwania Grupy VAT.
  • Powiązania finansowe: określone jako posiadanie przez jeden z podmiotów tworzących grupę VAT bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.
  • Powiązania ekonomiczne: należy rozumieć jako analogiczny charakter głównej działalności, ale także koherentność – uzupełnianie się i współzależność prowadzonej działalności czy też prowadzenie działalności w całości lub w dużej mierze wykorzystywanej przez członków grupy.
  • Powiązania organizacyjne: podmioty tworzące grupę – prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio – znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.
• Wejście w struktury tzw. Grupy VAT daje skupionym w niej podmiotom bardzo duże możliwości w zakresie optymalizacji cash-flow – transakcje wewnątrz grupy nie powodują konieczności płacenia podatku VAT, zatem duża część VAT nie uszczupla kont firmowych.
• Warto jednak pamiętać, że podmioty wchodzące w skład grup VAT będą (również po zakończeniu funkcjonowania grupy) solidarnie odpowiedzialnymi za jej zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług należne za okres funkcjonowania grupy VAT.

Ograniczenia w obrocie gotówkowym

• Na preferencję w postaci szybkiego zwrotu VAT dotyczyłaby podatników spełniających w okresie ostatnich trzech miesięcy łącznie kryteria w zakresie:
  • co najmniej 80% sprzedaży zostało zaewidencjonowane przy pomocy kas rejestrujących, umożliwiających połączenie i przesyłanie danych między kasą a Centralnym Repozytorium Kas (CRK) – kasy online i wirtualne;
  • co najmniej 80% sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących zostało opłacone z wykorzystaniem instrumentów płatniczych, w tym również przy użyciu usługi polecenia przelewu.
• Ustawodawca przewidział możliwość uzyskania statusu tzw. Podatnika Bezgotówkowego, który mógłby korzystać ze skróconego do 15 dni terminu zwrotu podatku VAT. 
• Ponadto, jak wyjaśnia resort finansów, aby otrzymać przyśpieszony zwrot VAT, należy spełnić warunki dodatkowe:
  • przez poprzednie 12 miesięcy łączna wartość sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas, wraz z podatkiem, nie będzie mogła być niższa niż 50.000 zł za każdy okres rozliczeniowy;
  • kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w bieżącej deklaracji, nie będzie mogła przekraczać 3.000 zł;
  • kwota zwrotu VAT nie będzie mogła przekroczyć dwukrotności podatku wynikającego ze sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas w danym okresie rozliczeniowym;
  • podatnik, przez poprzednie 12 miesięcy, będzie musiał być zarejestrowany jako czynny płatnik VAT, składać deklaracje oraz prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu wyłącznie kas rejestrujących umożliwiających połączenie i przesyłanie danych do CRK;
  • podatnik będzie musiał posiadać rachunek ujawniony na tzw. „białej liście”.
• Ustawodawca odwołuje się do przepisów ustawy o usługach płatniczych, wymieniając instrumenty takie jak karta, wykonanie płatności mobilnej czy polecenia przelewu. 
• Poza preferencjami w zakresie szybszego zwrotu VAT, ustawodawca zakłada obniżenie limitów wykonywania transakcji bezgotówkowych do:
  • 8 tys. zł w przypadku obrotu między przedsiębiorcami (B2B);
  • 20 tys. zł w przypadku obroty pomiędzy przedsiębiorcą a klientem finalnym (B2C).