Opodatkowanie spółek

Szereg ulg, ale również wprowadzenie nowych podatków dla osób prawnych. Polski Ład zakłada wiele zmian i tworzy nowe rozwiązania, które będą dotyczyły większości przedsiębiorców rozliczających podatek CIT.

Ulga na ekspansję

• Polski Ład wprowadza możliwość odliczenia przez podatników od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych w roku podatkowym na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów. Ponieważ stanowią one jednocześnie koszt podatkowy, zastosowanie ulgi pozwoli na dwukrotne odliczenie dla celów podatkowych tych samych wydatków. 
• Ulgą będą mogły zostać objęte wydatki poniesione na działalność promocyjną – jeżeli spełniony zostanie chociaż jeden z poniższych warunków:
  • w ciągu dwóch kolejnych lat podatkowych po poniesieniu wydatków podatnik zwiększy przychody ze sprzedaży oferowanych dotychczas produktów;
  • podatnik osiągnął przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych;
  • podatnik osiągnął przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych w danym kraju. 
• Wartość odliczenia jest limitowana w każdym roku podatkowym do kwoty 1 mln zł.

Ulga konsolidacyjna

• Ulga na konsolidację pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania wydatków związanych z nabyciem większościowego pakietu udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną. 
• Wydatki objęte ulgą to koszty obsługi prawnej, opłaty notarialne, sądowe i skarbowe związane z nabyciem udziałów (akcji). 
• Do kategorii wydatków objętych ulgą nie będzie wliczać się ceny zapłaconej za nabywane udziały (akcje) oraz kosztów finansowania dłużnego ponoszonych w związku z tą transakcją. 
• Wartość odliczenia jest limitowana do kwoty 250 tys. zł.

Ulga na wydatki społecznie użyteczne

• Od 2022 roku ustawodawca będzie premiował działalność społeczną, prowadzoną przez podatników CIT, poprzez przyznanie im prawa do specjalnej ulgi podatkowej.
• Ulga ta pozwoli na odliczenie od podstawy opodatkowania 50% wartości wydatków poniesionych przez podatnika na działalność sportową i kulturalną oraz działalność wspierającą szkolnictwo wyższe i naukę. Kwota odliczenia nie będzie jednak mogła w danym roku podatkowym przekroczyć wartości dochodów z działalności operacyjnej.

Opodatkowanie spółek holdingowych

• Polski Ład wprowadza preferencyjny system opodatkowania CIT podmiotów pełniących funkcje holdingowe.
• Spółki holdingowe z siedzibą w Polsce, spełniające ustawowe przesłanki, będą płaciły podatek dochodowy jedynie od 5% kwoty dywidend uzyskanych od spółek zależnych (95% kwoty uzyskanych dywidend będzie tym samym zwolnione z podatku CIT).
• Ponadto, dochody spółek holdingowych z tytułu sprzedaży udziałów (akcji) spółek zależnych będą w całości zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym, w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków: 
  • spółka holdingowa posiadać będzie pakiet co najmniej 10% udziałów lub akcji w spółce zależnej przez okres dłuższy niż rok, 
  • nabywcą udziałów/akcji będzie podmiot niepowiązany, 
  • spółka, której udziały lub akcje będą zbywane nie posiada statusu tzw. spółki nieruchomościowej,  
  • zbywca złoży odpowiednie oświadczenie organowi podatkowemu.

Ulga na IPO

• Od 2022 roku obowiązywać będzie ulga podatkowa mająca zachęcić spółki akcyjne do debiutu giełdowego i wprowadzenia ich akcji do obrotu publicznego – tzw. „ulga na IPO”.
• Ulga pozwoli na odliczenie od podstawy opodatkowania 150% wydatków poniesionych m.in. na przygotowanie prospektu emisyjnego, opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe oraz 50% wydatków poniesionych m.in. na usługi doradztwa prawnego i finansowego. Przy czym odliczenie w ramach tej drugiej kategorii wydatków będzie limitowane do kwoty 50 tys. zł.

Ułatwienia w tworzeniu podatkowych grup kapitałowych 

• Polski Ład wprowadza zmiany upraszczające możliwość skorzystania z funkcjonowania w formie podatkowej grupy kapitałowej (PGK) przez spółkę dominującą i podmioty zależne.
• Wysokość przeciętnego kapitału zakładowego spółek wchodzących w skład PGK została obniżona z 500 tys. PLN do 250 tys. PLN.
• Usunięty został warunek niedopuszczalności wzajemnych powiązań występujących wśród spółek zależnych tworzących PGK.
• Zrezygnowano z formy aktu notarialnego dla umowy zawiązującej PGK na rzecz zwykłej formy pisemnej.
• Wprowadzono możliwość dokonywania działań restrukturyzacyjnych w ramach PGK bez utraty statusu PGK.
• Zniesiono warunek utrzymywania odpowiedniego poziomu rentowności (stosunku dochodów PGK do jej przychodów) przez PGK.
• Wprowadzono możliwość obniżenia dochodu PGK o stratę poniesioną w okresie przed jej utworzeniem przez spółki tworzące PGK. 

Estoński CIT – nowe zasady

• Polski Ład wprowadza zmiany upraszczające możliwość skorzystania z opodatkowania w formie ryczałtu dla spółek kapitałowych (tzw. Estoński CIT).
• Katalog podmiotów uprawnionych do stosowania Estońskiego CIT został poszerzony o spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne. 
• Zlikwidowany został obowiązek ponoszenia nakładów inwestycyjnych.
• Zniesiono limit przychodów uprawniających do skorzystania z Estońskiego CIT (dotychczas z tego reżimu opodatkowania mogli korzystać wyłącznie podatnicy, których przychody nie przekraczały 100 mln zł).
• Obniżono wysokość stawek zryczałtowanego podatku do 10% w przypadku małych podatników i 20% w przypadku pozostałych podatników.
• Wprowadzono zmianę wysokości odliczenia kwoty ryczałtu od dochodu wspólnika spółki korzystającej z Estońskiego CIT, Od 1 stycznia 2022 r. będzie to 90% (w przypadku wypłat dokonywanych przez małych podatników) bądź też 70% (pozostali) kwoty zryczałtowanego podatku zapłaconego uprzednio przez spółkę.  

Zmiany w podatku u źródła (WHT)

• Ogólne zasady stosowania zwolnień z podatku u źródła lub niższych stawek podatku u źródła będą obowiązywać wyłącznie do płatności nieprzekraczających 2 mln zł rocznie na rzecz jednego odbiorcy.
• W przypadku, gdy próg ten zostanie przekroczony, płatnik będzie zobowiązany do pobrania podatku u źródła w wysokości ustawowej stawki podstawowej (19%/20%), a następnie będzie miał możliwość wystąpienia o jego zwrot (tzw. procedura „pay-and-refund”);
• Z procedury pay-and-refund będą wyłączone płatności na rzecz podmiotów niepowiązanych, płatności na rzecz podmiotów krajowych oraz płatności z tytułu świadczenia usług niematerialnych.
• Katalog przypadków uprawniających do wystąpienie o opinię o stosowaniu zwolnienia został poszerzony o regulacje umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podatkowe ujęcie budynków i lokali mieszkalnych – nowe zasady 

• Od 1 stycznia 2023 r. budynki oraz lokale mieszkalne nie będą podlegały amortyzacji podatkowej.
• Wydatki poniesione na ich nabycie lub wybudowanie będą mogły stać się kosztem podatkowym dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia.

Ograniczenie amortyzacji podatkowej nieruchomości dla spółek nieruchomościowych

• Polski Ład wprowadza ograniczenia w zakresie amortyzacji podatkowej nieruchomości przez tzw. spółki nieruchomościowe. 
• Zgodnie z nowymi regulacjami, odpisy amortyzacyjne od nieruchomości dokonywane dla celów podatkowych przez spółki nieruchomościowe nie mogą być wyższe niż odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości. 

Zmiany w zakresie odliczania kosztów finansowania dłużnego

• Zgodnie z Polskim Ładem, nadwyżka kosztów finansowania dłużnego podatnika będzie mogła podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w ramach limitu 3 mln zł albo 30% podatkowej EBITDA. Zgodnie z dominującą dotychczas wykładnią przepisów, koszty te mogły podlegać zaliczeniu do kosztów podatkowych, jeżeli nie przekraczały sumy 3 mln zł oraz 30% podatkowej EBITDA.
• Niemożliwe będzie również zaliczanie w koszty podatkowe odsetek od finansowania dłużnego uzyskanego od podmiotów powiązanych i przeznaczonego na sfinansowanie transakcji kapitałowych, np. nabycia udziałów (akcji) lub podwyższenia kapitału zakładowego spółki zależnej.

Rozszerzenie katalogu podmiotów CFC 

• Polski Ład rozszerza stosowanie przepisów o opodatkowaniu zagranicznych jednostek kontrolowanych. 
• Zgodnie z nowymi regulacjami, za zagraniczne spółki kontrolowane uważa się też podmioty, w których podatnik posiada – samodzielnie, wspólnie z podmiotami powiązanymi lub z innymi podatnikami mającymi miejsce zamieszkania albo siedzibę lub zarząd na terytorium Polski – bezpośrednio lub pośrednio ponad 50% udziałów w kapitale lub ponad 50% praw głosu w zarządzaniu jednostką. Za „innych podatników”, o których mowa powyżej, uznaje się podatników, którzy posiadają co najmniej 25% udziałów w kapitale lub co najmniej 25% praw głosu w zarządzaniu spółką lub 25% prawa do uczestnictwa w zysku spółki.
• Rozszerzeniu uległ także katalog przychodów pasywnych, mających wpływ na kwalifikację podmiotów zagranicznych jako CFC. Do przychodów tych zaliczone zostały świadczenia z tytułu tzw. usług niematerialnych.
• Poszerzony został również katalog zagranicznych spółek kontrolowanych: o podmioty, które nie przekraczają progu 33% przychodów pasywnych, jeżeli spełnione zostaną określone w projekcie warunki odnoszące się do przychodów/dochodu danych podmiotów.
• Podwyższony został próg efektywnego opodatkowania podmiotu zagranicznego, aby nie został on uznany za podmiot CFC. Zgodnie z nowymi regulacjami, efektywne opodatkowanie podmiotu zagranicznego nie może być niższe niż 14,25% (dotychczas próg ten wynosił 9%). 
• Ponadto, projekt zakłada wprowadzenie dwóch dodatkowych kategorii zagranicznych spółek kontrolowanych:
  • podmiotów, których przychody pasywne będą niższe niż 30% sumy wartości posiadanych przez nią klas aktywów (m.in. udziałów, akcji, nieruchomości, wartości niematerialnych i prawnych), jeżeli aktywa te stanowią co najmniej 50% ogólnej wartości aktywów podmiotu zagranicznego.
  • podmiotów, które osiągają ponadnormatywnie wysokie stopy zwrotu z posiadanych aktywów.

Podatek od tzw. przerzuconych dochodów

• Od 1 stycznia 2023 r. Polski Ład wprowadza opodatkowanie tzw. przerzuconych dochodów dla podatników CIT, którzy ponoszą – bezpośrednio lub pośrednio, na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych – wydatki z tytułu usług o charakterze niematerialnym (np. doradczych, badania rynku, reklamowych, zarządzania, przetwarzania danych), opłat licencyjnych czy też koszty finansowania dłużnego oraz: 
  • wydatki te stanowiły (i) co najmniej 50% wartości przychodów uzyskanych przez zagraniczny podmiot powiązany, a także (ii) co najmniej 3% sumy wszystkich wydatków podatnika wypłacającego należność, które zostały zaliczone do kosztów podatkowych w jakiejkolwiek formie.
  • faktycznie zapłacony przez zagraniczny podmiot powiązany podatek dochodowy za rok, w którym otrzymał należność z tytułu wydatków, jest niższy o co najmniej 25% od kwoty podatku dochodowego, który byłby zapłacony w związku z Wydatkami zgodnie z polskimi przepisami.

 Wyłączenie z kosztów podatkowych tzw. ukrytych dywidend

• Polski Ład wprowadza wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów świadczeń, których beneficjentem jest wspólnik lub podmiot powiązany ze spółką lub ze wspólnikiem (tzw. ukryta dywidenda).
• Wyłączenie z kosztów stosowane będzie, jeżeli: 

– świadczenie nie jest udzielone na warunkach rynkowych; 

– wysokość kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez spółkę lub wysokości tego zysku; 

– koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność/współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika.

• Wyłączenie nie znajdzie zastosowania, jeżeli suma poniesionych w roku podatkowym kosztów stanowiących ukrytą dywidendę jest niższa niż kwota zysku brutto uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym spółki.
• Zgodnie z obecną wersją projektu nowelizacji, przepisy o ukrytych dywidendach miałyby wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

Działania restrukturyzacyjne

• Polski Ład wprowadza istotne ograniczenie neutralności podatkowej dla przeprowadzanych procesów restrukturyzacyjnych.
• Przepisy przewidują ograniczenie neutralności podatkowej wymiany udziałów/połączeń/ podziałów tylko i wyłącznie do jednej reorganizacji. Kolejne działania restrukturyzacyjne, których przedmiotem będą te same udziały/akcje będą podlegały opodatkowaniu.

• Dodatkowo, przepisy przewidują zachowanie neutralności podatkowej dla podziałów/połączeń wyłącznie dla sytuacji, w sytuacjach, w których spełnione są wszystkie poniższe warunki: 

• wartość udziałów/akcji przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nie jest wyższa niż wartość udziałów/akcji w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez danego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału;

• wartość składników przejmowanego majątku przyjęta dla celów podatkowych przez spółkę przejmującą nie różni się od wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego.

• Nowe przepisy przewidują również opodatkowanie połączenia spółek kapitałowych ze spółkami osobowymi. 

Podatek minimalny (tzw. podatek przychodowy)

• Nowy Ład wprowadza 10% podatek, który będzie płacony przez podatników (i) ponoszących stratę z działalności operacyjnej albo (ii) osiągających udział dochodów z działalności operacyjnej w przychodach z działalności operacyjnej, w wysokości nie większej niż 1%.
• Podatek minimalny będzie miał zastosowanie do podatników osiągających obroty powyżej 750 mln EUR.
• Podatek przychodowy nie będzie obejmować m.in.:
  • tzw. struktur płaskich – spółek, które nie posiadają udziałów/akcji lub innego prawa do udziału w zyskach innych podmiotów oraz których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne;
  • podatników rozpoczynających działalność – w roku podatkowym rozpoczęcia działalności oraz w kolejnych dwóch latach podatkowych (z wyjątkiem podatników powstałych w wyniku procesów restrukturyzacyjnych);
  • przedsiębiorstw finansowych;
  • podatników, którzy uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w poprzednim roku podatkowym,
  • podmiotów wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75% udział odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy a udział łącznych dochodów tych spółek w ich łącznych przychodach tych jest większy niż 1%.