Zmiany w Ordynacji podatkowej i inne

Planowane w ramach Polskiego Ładu przepisy zmienią wiele ustaw – w tym Ordynację Podatkową. W projekcie pojawiły się między innymi regulacje dotyczące nowych instytucji, takich jak porozumienie inwestycyjne oraz tymczasowe zajęcie nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym.

Porozumienie inwestycyjne

• Wprowadzona zostanie nowa instytucja umożliwiająca poznanie przez inwestora (tj. podmiot planujący lub prowadzący inwestycję na terytorium RP) skutków podatkowych inwestycji. 
• Porozumienie inwestycyjne będzie umową pomiędzy Ministrem Finansów a inwestorem. Jej zawarcie będzie możliwe jeżeli wartość inwestycji wyniesie co najmniej: 100 mln zł (a od roku 2025 50 mln zł). Przed zawarciem umowy będzie możliwe przeprowadzenie postępowania uzgodnieniowego.
• Wniosek o zawarcie porozumienia inwestycyjnego będzie mogła złożyć również grupa inwestorów, w szczególności utworzone w związku z inwestycją konsorcjum, spółka, oddział lub przedstawicielstwo. 
• Wniosek będzie mógł zostać złożony w języku angielskim, a samo porozumienie sporządzone w językach polskim i angielskim (rozstrzygająca będzie wersja polska).
• Celem wprowadzenia tej instytucji jest zwiększenie pewności co do skutków podatkowych planowanej inwestycji. 
• Zakres porozumienia inwestycyjnego będzie zależny od uzgodnień pomiędzy inwestorem a Ministrem Finansów. Co do zasady, instytucja ta ma „zastąpić”:
  • uprzednie jednostronne porozumienie cenowe
  • opinię zabezpieczającą
  • wiążącą informację akcyzową
  • wiążącą informację stawkową
  • interpretację indywidualną.
• Porozumienie inwestycyjne, w okresie jego obowiązywania, będzie wiążące zarówno dla inwestora, jak i organów podatkowych, o ile przedmiot porozumienia nie będzie stanowił czynności, w odniesieniu do której zostanie wydana decyzja dotycząca nadużycia prawa w zakresie VAT. 
• Porozumienie będzie obowiązywało przez okres w nim uzgodniony, jednakże nie dłuższy niż 5 lat podatkowych. 
• Zawarcie porozumienia inwestycyjnego będzie podlegało opłacie. W pierwszej kolejności każdy z inwestorów będzie musiał, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, wnieść opłatę wstępną w kwocie 50.000 zł.
• Po zawarciu porozumienia inwestycyjnego (podobnie w ciągu 30 dni) konieczne będzie z kolei uiszczenie opłaty głównej w wysokości od 100.000 do 500.000 zł. Wysokość opłaty ma być uzależniona m.in. od deklarowanej wartości inwestycji oraz stopnia złożoności. Opłata podlega wpłacie w terminie 30 dni liczonych od dnia zawarcia umowy.
• Ewidencja podmiotów, które zawarły porozumienia inwestycyjne będzie jawna i dostępna na stronie Ministerstwa Finansów.

Korekta deklaracji a odpowiedzialność karna skarbowa

• Polski Ład wprowadza także długo oczekiwaną zmianę w konsekwencjach złożenia korekt plików JPK, uznając, że złożenie skutecznej korekty księgi (części ewidencyjnej pliku JPK_VAT) będzie korzystało z tego samego benefitu w postaci uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej, jak złożenie korekty deklaracji. 
• Korzyść ta – i to zarówno w odniesieniu do korekty części ewidencyjnej jak i wszystkich deklaracji (nie tylko JKP_VAT) będzie ograniczona – nie nastąpi, jeżeli przed złożeniem korekty zostanie wszczęte postępowanie karne skarbowe.

Tymczasowe zajęcie ruchomości 

• Polski Ład wprowadzi również nową instytucję w postępowaniu egzekucyjnym, tj. tymczasowe zajęcie ruchomości. 
• Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewidują, że w przypadku, gdy w toku kontroli celno-skarbowej funkcjonariusz stwierdzi, że wobec kontrolowanego prowadzona jest egzekucja administracyjna, będzie mógł dokonać tymczasowego zajęcia ruchomości (np. maszyn, pojazdów, wyposażenia). 
• Dokonanie tymczasowego zajęcia ruchomości będzie oznaczało, że naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie uprawniony do czasowego, trwającego nie dłuższej niż 96 godzin od podpisania stosownego protokołu, rozporządzania ruchomościami kontrolowanego. 
• Tymczasowe zajęcie ruchomości będzie możliwe wówczas, gdy tytuły wykonawcze będące podstawą prowadzenia egzekucji będą odnosiły się do należności pieniężnych przekraczających łącznie 10.000 zł – przy czym mowa jest tu o należności głównej, bez uwzględnienia odsetek za zwłokę, kosztów upomnienia czy kosztów egzekucyjnych. 
• W trakcie tymczasowego zajęcia ruchomości naczelnik urzędu celno-skarbowego dokona ponownej weryfikacji istnienia oraz wysokości zadłużenia kontrolowanego podmiotu. 
• Jeżeli w wyniku takiej weryfikacji zostanie stwierdzone, że zaległość nadal istnieje, i jednocześnie organ nie stwierdzi innych przesłanek wskazanych w przepisach, zajęcie ruchomości wydane zostanie postanowienie o zatwierdzeniu zajęcia, a zajęcie tymczasowe stanie się zajęciem egzekucyjnym. Na postanowienie to będzie przysługiwało zażalenie.
• Jeżeli natomiast kontrolowany zapłaci ciążące na nim należności, organ wyda postanowienie o odmowie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości.
• W sytuacji, w której po dokonaniu tymczasowego zajęcia ruchomości kontrolowany zbędzie zajętą nieruchomość, zbycie takie będzie bezskuteczne, o ile organ zatwierdzi tymczasowe zajęcie ruchomości. 
• Tymczasowego zajęcia ruchomości nie będzie można dokonać, gdy:
  • kontrolujący okaże funkcjonariuszowi dowód stwierdzającego wykonanie, umorzenie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku albo rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnych (odroczenie),
  • ruchomości podlegają wyłączeniu lub zwolnieniu z egzekucji administracyjnej, w sytuacjach opisanych w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym,
  • miałoby dotyczyć pieniędzy ani ruchomości ulegających łatwemu zepsuciu oraz zwierząt,
  • miałoby dotyczyć ruchomości o wartości znacznie przewyższającej kwotę niezbędną do zaspokojenia egzekwowanej wartości pieniężnej.